Edfu – Horusova „kuća rođenja“

Edfu, jedan od najpoznatijih egipatskih hramova, nalazi se u drevnoj prestonici Apolinopolis Magna, posećen Horusu. Hram je izgradio Ptolomej III 227. godine p.n.e., na mestu starijeg zdanja iz vremena Tutmesa III. Delo je arhitekte, lekara i sveštenika Inhotepa, poznatog i po gradnji stepenaste piramide. Izgradnju su nastavili naslednici Ptolomeja III (Evergeta), uključujući i poslednju iz te dinastije – Kleopatru.

Ispred hrama je velika kapija (pilon), sa sokolom izvajanim u crnom granitu – veličanstvena statua boga Horusa, sa duplom krunom – Gornjeg i Donjeg Egipta. Dvorište je sa tri strane okruženo stubovima, sa različitim tipovima kapitela. Velika hipostilna dvorana ima tri reda sa po šest stubova, uključujući i fasadne, a zidovi su ukrašeni scenama žrtvovanja. Sledi manja hipostilna dvorana, sa tri reda po četiri stuba. Bočna vrata vode u sobe za prinošenje „suvih“ i „vlažnih“ darova, sa prostorijom za njihovu pripremu. U dvorištu se nalazi prostor za prinošenje darova, sa stepeništem koje vodi na terasu i u predvorje svetilišta, koje je sačuvano do danas. Tu je i deset soba, svaka specifične namene. Oko svetilišta je otvoren prostor za procesije, tzv. koridor misterije, a iz lavljih glava vire lule za vodu.

Na zidovima širokih ulica između hrama i spoljnih zidova urezani su crteži – umetničko viđenje ceremonije izgradnje hrama i niz mitoloških scena. One prikazuju boga Horusa od pobede nad ubicama svog oca, do prizora rođenja i scena njegovog „odnosa“ prema dobu dana i različitim periodima godine. Ispred ulaza u hram su tzv. mammisi, na koptskom jeziku „kuća rođenja“. Na zidovima je iskazana duboka odanost – obožavanje bogova, sa velikim figurama Horusa i Hatora, kojima su Ptolomeji ponudili zarobljenike kao žrtve.

„Kuća rođenja“ (porodilište), predstavlja mistično mesto rođenja Horusa, božanskog sina. U početku je bila deo hrama, da bi vremenom postala posebno svetilište u doba Ptolomeja i Rimljana. I danas je sveto mesto za žene koje žele da postanu majke i pred porođajem.